درس 24 – حالت مفعولی غیر مستقیم در زبان آلمانی

به درس 24 از مجموعه آموزش زبان آلمانی برای نوآموزان خوش آمدید.

در درس قبلی در رابطه با حالت مفعولی مستقیم صحبت کردیم و تاثیر آن بر روی جمله را به صورت مختصری دیدیم.

مفعول مستقیم و غیر مستقیم چه تفاوتی دارند؟

احتمالا مثال درس قبل را هنوز به خاطر دارید. این بخش را هم با یک مثال مشابه شروع می کنیم.

علی حمید را با عینک دید.

در جمله بالا “علی” همچنان فاعل ، “دید” فعل و “حمید” مفعول است، اما ما اسم دیگری هم در این جمله داریم. نقش “عینک” چیست؟ عینک هم در واقع یک مفعول است. اما عمل دیدن که روی عینک اتفاق نیوفتاده؟ درست است به همین دلیل هم عینک را مفعول غیر مستقیم جمله می نامیم. پس در جمله مثال بالا ما دو مفعول داریم: “حمید” مفعول مستقیم و “عینک” مفعول غیر مستقیم است.

یک مثال دیگر را بررسی می کنیم، سعی کنید در این جمله هم مفعول مستقیم و غیر مستقیم را شناسایی کنید:

کامران توپ را به مجید داد.

  • “کامران” فاعل
  • “توپ” مفعول مستقیم
  • “مجید” مفعول غیر مستقیم
  •  “داد” فعل

 

توضیحی کوچک در مورد “را”

در زبان فارسی “را” یک حرف نشانه است. “را” در واقع نشان دهنده مفعول مستقیم جمله است و به ما کمک می کند درک بهترین از یک جمله داشته باشیم. البته استفاده از “را” همیشه صورت نمی گیرد و ساختاری پیچیده برای استفاده دارد. اما این حرف همیشه بعد از مفعول مستقیم جمله استفاده می شود.

 

تفاوت ها در ساختار مفعولی در زبان آلمانی

مثال های گفته شده بالا تنها برای درک بهتر از مفهوم مفعول مستقیم و غیر مستقیم بود اما نکته بسیار مهم این است که هرگز سعی نکنید ساختار های مفعولی فارسی را در آلمانی معادل سازی کنید. برخی از ساختارهایی که در فارسی به عنوان مفعول مستقیم ساخته می شوند در آلمانی غیر مستقیم هستند و برعکس پس در طول یادگیری مفاهیم مفعولی تنها به ساختار آلمانی توجه کنید و از ترجمه مستقیم بپرهیزید.

 

حالت مفعولی غیر مستقیم یا داتیو (Dativ)

در درس قبلی با حالت مفعولی مستقیم یا Akkusativ آشنا شدید. در این درس میخواهیم تاثیر حالت Dativ را بر روی اسامی بررسی کنیم. حالت داتیو هم تاثیر مستقیمی بر روی اسم نمی گذارد و تنها حروف تعریف آن را تغییر می دهد. جدول زیر تغییرات در حروف تعریف را در حالت های فاعلی، مفعولی مستقیم و غیر مستقیم مقایسه می کند.

حروف تعریف معرفه

جنسیت

فاعلی (Nominativ)

مفعولی Akkusativ

مفعولی Dativ

مذکر 

der

den

dem

مونث 

die

die

der

خنثی 

das

das

dem

جمع 

die

die

den

 

حروف تعریف نکره

جنسیت

فاعلی (Nominativ)

مفعولی Akkusativ

مفعولی Dativ

مذکر  

ein

einen

einem

مونث  

eine

eine

einer

خنثی  

ein

ein

einem

 

حروف تعریف منفی

جنسیت

فاعلی (Nominativ)

مفعولی Akkusativ

مفعولی Dativ

مذکر  

kein

keinen

keinem

مونث  

keine

keine

keiner

خنثی  

kein

kein

keinem

جمع  

keine

keine

Keinen

 

با نگاهی به ردیف های مربوط به حالت داتیو متوجه می شوید که اینجا تفاوت ها بسیار زیاد هستند. و البته در حالت مونث و جمع کمی گیج کننده به نظر می رسند. شکل مونث از حالت داتیو مشابه شکل مذکر از حالت فاعلی است و شکل جمع از حالت داتیو مشابه شکل مذکر از حالت آکوزاتیو!

 

تمرین: جدول بالا را کاملا یاد بگیرید. از این پس با این بخش ها خیلی درگیر خواهیم بود


درس 23 – حالت مفعولی مستقیم در زبان آلمانی

به درس 23 از مجموعه آموزش زبان آلمانی برای نوآموزان خوش آمدید

در این درس می خواهیم مبحثی را در مورد یکی از مفاهیم تا حدی پیچیده زبان آلمانی باز کنیم.

این درس در مورد یکی از حالت های مفعولی زبان آلمانی است.

 

مفعول چیست؟

پیش از آنکه در مورد دو حالت مفعولی زبان آلمانی بحثی را شروع کنیم باید اطمینان حاصل کنیم که با مفهوم مفعول آشنا هستید. برای شروع با یک مثال شروع می کنیم:

علی حمید را دید.

در جمله بالا سه واژه متفاوت داریم. “علی”، “حمید” و “دید” (فعلا وارد مبحث “را” نمی شویم)

اول با فعل جمله یعنی “دید” شروع می کنیم. فعل دید یا دیدن یک عمل را به ما نشان میدهد. این عمل به وسیله فرد یا چیزی انجام شده. پس فعل عمل را به یک اسم در جمله نسبت می دهد. در این جمله فعل، عمل دیدن را به علی نسبت داده. پس علی فاعل جمله ما خواهد بود. اما در جمله حمید هم نقشی دارد. حمید در واقع کسی است که عمل دیدن بر روی او واقع شده. به این نقش در جمله مفعول می گوییم پس حمید مفعول جمله ما خواهد بود.

تا اینجا همه چیز در حد سالهای مدرسه ساده بود. اما اینجا یک سوال مطرح می شود! ما از کجا فهمیدیم کدام اسم فاعل و کدام مفعول است؟ جواب ساده است. این کار را از طریق جایگاه آنها در جمله انجام دادیم. با این وصف اگر جای آنها را در جمله تغییر دهیم نقش آنها هم تغییر می کند. بگذارید برای مثال همین کار را بکنیم:

حمید علی را دید.

درست است. در این جمله جای فاعل و مفعول عوض شد. این کار تنها از طریق عوض کردن جایگاه آنها در جمله انجام شد. پس ما یک نتیجه گیری ساده از این آزمایش می کنیم. “در زبان فارسی نقش اجزای جمله از طریق جایگاه آنها شناخته می شود”

 

ساختاری متفاوت در زبان آلمانی

در زبان آلمانی ساختار اجزای جمله با زبان فارسی متفاوت است. در این زبان جایگاه نقش اجزا را مشخص نمی کند بلکه این نقش توسط “حالت ها” (deutsch Fällen) مشخص می شود.

این موضوع می تواند شما را در خواندن جملات آلمانی کمی گیج کند. پیش از آنکه به سراغ ساختار گرامری حالت مفعولی برویم یک مثال برای روشن تر شدن موضوع می زنم:

.Der Hund fängt den Ball (سگ توپ را می گیرد)

جمله بالا از همان بخش های مثال فارسی تشکیل شده. “Der Hund” به معنای سگ فاعل جمله است. “fängt” فعل صرف شده جمله به معنای گرفتن است و در نهایت “den Ball” به معنای توپ مفعول جمله است.

احتمالا متوجه حرف تعریف متفاوت مفعول شده اید. در این مورد در ادامه درس صحبت می کنیم.

حالا می خواهیم در همین مثال مانند مثال فارسی جای فاعل و مفعول را عوض کنیم و جمله را دوباره بخوانیم:

.Den Ball fängt der Hund (سگ توپ را می گیرد.)

چطور ممکن است؟ واژه توپ در ابتدای جمله آمده و ترجمه آن می شود (توپ می گیرد سگ) که در نتیجه در آن سگ مفعول است.

این همان تفاوت ساختاری زبان آلمانی با فارسی است. در آلمانی جایگاه جمله الزاما نقش فاعلی و مفعولی را مشخص نمی کند. پس ممکن است یک اسم ابتدای جمله بیاید و همچنان مفعول باشد اما سوال اصلی این است که پس از کجا می فهمیم کدام واژه مفعول است. حالا موقع آن است که به ساختار حالت مفعولی بپردازیم.

 

ساختار حالت مفعولی مستقیم یا Akkusativ

در این درس با ساختار گرامری حالت مفعولی مستقیم یا Akkusativ آشنا می شویم. (در مورد اینکه چرا به آن مستقیم می گوییم در درس بعد صحبت خواهیم کرد)

در حالت Akkusativ در زبان آلمانی تفاوتی در اسامی ایجاد نمی شود و تنها حروف تعریف آنها تغییر می کند پس نیازی نیست نگران خود اسم باشید. در این جدول به صورت ساده و خلاصه تفاوت های حروف اضافه در حالت فاعلی (Nominativ) و مفعولی مستقیم (Akkusativ) را بررسی می کنیم:

حروف تعریف معرفه

جنسیت

فاعلی (Nominativ)

مفعولی (Akkusativ)

مذکر 

der

den

مونث 

die

die

خنثی 

das

das

جمع 

die

die

 

حروف تعریف نکره

جنسیت

فاعلی (Nominativ)

مفعولی (Akkusativ)

مذکر

ein

einen

مونث  

eine

eine

خنثی  

ein

ein

 

حروف تعریف منفی

جنسیت

فاعلی (Nominativ)

مفعولی (Akkusativ)

مذکر  

kein

keinen

مونث  

keine

keine

خنثی  

kein

kein

جمع  

keine

keine

 

با نگاهی به جدول های بالا می بینید که تغییر چندانی در حروف تعریف اتفاق نمی افتد. تنها در اسامی مذکر تفاوت هایی ایجاد خواهد شد. هر سه جدول مربوط به حروف اضافه را با دقت یاد بگیرید چراکه از این به بعد با آنها زیاد سرو کار خواهیم داشت.

 

تمرین: برای این درس تمرینی نداریم. فقط سعی کنید حتما حالت Akkusativ را به خوبی درک کنید.